تعیین ضرورت مسئله
چگونه عنوان مناسب تحقیق پیدا کنیم؟ عنوان پژوهش یا عنوان پایان نامه چه مشخصاتی باید داشته باشد؟ ویژگی های تعیین کننده یک مسئله قابل تحقیق چیست؟ در تعیین عنوان چه متغیرهایی را باید در نظر بگیریم؟ در ادامه طریقه تهیه عنوان پایان نامه و شرایطی که یک مسئله قابل تحقیق باید داشته باشد، بحث می شوند.
زمانی که مسئله مورد علاقه مشخص شد و قبل از هر گونه پیشروی، محقق بایستی اهمیت مسئله برای پرستاری و محسوس و عملی بودن مطالعه مسئله را تعیین کند. اهمیت یا ضرورت مسئله یعنی آیا مسئله ارزش مطالعه دارد. مولفان زیادی در مورد معیارهای مورد استفاده زیر برای تعیین اهمیت مسئله در پرستاری توافق نظر دارند (گروو و همکاران، 2015؛ لوبیندو-وود و هابر، 2018؛ پلایت و بک، 2016):
- آیا ذینفعان پرستاری (بیماران، پرستاران، جامعه مراقبت بهداشتی) از یافته های مطالعه بهره خواهند برد؟
- آیا یافته های مطالعه برای بالین، آموزش یا مدیریت پرستاری قابل استفاده خواهد بود؟
- آیا یافته ها به بسط یا پشتیبانی از نظریه جاری می پردازد یا نظریه جدیدی خلق می کند؟
- آیا یافته های مطالعه از عملکرد جاری حرفه پرستاری پشتیبانی می کند یا شواهدی برای تغییر عملکرد و یا سیاست های جاری فراهم می سازد؟
بعضی از صاحبنظران (گروو و همکاران، 2015؛ پلایت و بک، 2017) توصیه کرده اند که دو معیار اضافه زیر نیز در زمان تعیین اهمیت یک مشکل یا مسئله در نظر گرفته شود:
- آیا یافته ها مبین اولویت های تحقیقات پرستاری است؟
- آیا نتایج مطالعه پیشنهادی براساس یافته های قبلی است؟
اگر مسئله تحقیق بیشتر این معیارها را لحاظ نکند، بایستی روی آن کار شود و اگر امکانپذیر نبود، به سادگی نادیده گرفته شود. شاید مهمترین معیار منفرد از این معیارها اولی است: آیا ذینفعان پرستاری (بیماران، پرستاران، جامعه مراقبت بهداشتی) از یافته های مطالعه بهره می برند؟ اگر به این سئوال نتوان به صورت قاطع جواب مثبت داد، پس مسئله احتمالا ارزش مطالعه ندارد. پرستاری رشته ای است که افتخار و غرور زیادی در تحقیقات با هدف سود رسانی به بیماران و تغییر حرفه به سمت بهتر، دارد. در حرکت به سمت عملکرد مبتنی بر شواهد (EBP)، سودمندی برای بیماران و قابلیت استفاده در عمل و بخصوص حمایت از اقدامات جاری یا ارائه شواهدی برای لزوم تغییر اقدامات جاری، همگی در بررسی و شناخت اهمیت موضوع یا مسئله تحقیق با ارزش هستند.
بررسی عملی و محسوس بودن مسئله تحقیق
محسوس و عملی بودن بدین معنی است که آیا مطالعه عملی است و قابل انجام است. محسوس بودن شامل در نظر گرفتن مسائلی چون هزینه مطالعه، در دسترس بودن واحدهای پژوهش، محدودیت زمانی، در اختیار داشتن تسهیلات و تجهیزات، همکاری دیگران، علاقمندی محققان و میزان تخصص محقق؛ است (گری و همکاران، 2017؛ لوبیوندو-وود و هابر، 2018؛ پلایت و بک، 2016).
هزینه
عملکرد مبتنی بر شواهد (EBP) از تمایل اکثریت ارائه کنندگان مراقبت بهداشتی (هم نهادها و هم افراد) برای انجام کار صحیح برای بیمار و کاری که مفید است تا آسیب زننده، مشتق شده است. شواهد مربوط به EBP از طریق تحقیقات جمع آوری می شود (ملنیک و فاینوت-اورهولت، 2015؛ اشمیدت و براون، 2019) و تمامی مطالعات پژوهشی به درجاتی هزینه پولی دارند. تهیه بودجه و بدست آوردن حمایت نهادهایی که تحقیق در آنها انجام می شود و همچنین کسب رضایت نهادهای بالقوه بودجه گذار در درون خود نهاد یا موسسات بیرون؛ همگی از وظایف محقق است. وقتی درخواست پشتیبانی و حمایت می شود، محقق بایستی تصویر روشنی از ارزش تحقیق خود از نظر برآیند آن برای بیماران در مقایسه با هزینه درگیر، ارائه نماید. در جو اقتصادی جاری که روی ارتباط ارزش برآیند و هزینه منابع تاکید دارد، تقاضاها بایستی متناسب با آن باشد (مالوچ و پورتر-او گریدی، 2010). عامل تصمیم گیری در مورد عملی بودن یک مطالعه خاص ممکن است میزان هزینه درگیر در مقایسه با بودجه تعیین شده و سایر حمایت های ضروری باشد که برای محقق در دسترس است.
در دسترس بودن نمونه
نوع و تعداد نمونه های هر مطالعه متفاوت بوده و به هدف و طرح تحقیق بستگی دارد. عموما در تحقیقات کمّی حجم نمونه بزرگتری نیاز است اگر بخواهیم یافته ها معنادار باشد، در حالی که تعداد نمونه کوچکتر برای مطالعاتی مناسب است که از طرح تحقیق کیفی بهره می برند. روشن است که برای محسوس و عملی بودن یک مطالعه، تعداد نمونه کافی باید در دسترس باشد.
محدودیت های زمانی
مطالعاتی که برای مدارک دانشگاهی انجام می شود (برای نمونه؛ پایان نامه کارشناسی ارشد یا تز دکتری) ضرورتا دارای قالب زمانی هستند. همین مسئله در مورد مطالعاتی که تحت حمایت گرانت موسسه ای هستند و مطالعاتی که به دنبال گرانت مالی هستند نیز تابع محدودیت زمانی هستند. در اینگونه موارد مطالعه ای محسوس و عملی محسوب می شود که امکان تکمیل آن در محدوده زمانی مشخص شده وجود داشته باشد.
در دسترس بودن تسهیلات و تجهیزات
نیاز به تسهیلات و تجهیزات خاص و تخصصی موجب افزایش خیلی زیاد هزینه های مطالعه می شود. همه مطالعات پژوهشی به تجهیزات یا تسهیلات خاص نیاز ندارند، اما مطالعاتی که به این امکانات نیاز دارند بایستی از نظر هزینه و در دسترس بودن این منابع بررسی شوند تا عملی بودن مطالعه تعیین شود.
همکاری سایرین
تمام مطالعات پژوهشی تا حدودی به همکاری دیگران نیاز دارند. محقق به فرم ارجاع و معرفی نامه برای نمونه گیری نیاز دارد یا مثلا برای استفاده از آزمایشگاه یا انواع تسهیلات دیگر بایستی مجوز بگیرد. محققان دانشجو بخصوص به همیاری در وارد کردن داده ها و تجزیه و تحلیل آماری نیاز دارند. خود واحدهای پژوهش بایستی از نظر ارائه داده ها و پس دادن به موقع پرسشنامه ها و مسائلی از این قبیل همکاری لازم را داشته باشند. بنابراین همکاری جزء عناصر مهم عملی بودن یک مطالعه محسوب می شود. بدست آوردن این همکاری معمولا بطور کامل به عهده محقق است. گری و همکاران (2017) در مطالعه خود بحث کرده اند که محقق باید همکاری عده ای را جلب کنند و بایستی در طول مطالعه بطور عینی و هدفمند عمل کرده و طوری رفتار نکنند که طرفین خود را جدی گرفته و از همکاری کامل اجتناب کنند.
علاقه محقق
گرچه انجام تحقیق بعد از گرفتن نتایج نهایی همیشه راضی کننده می تواند باشد، معهذا کار سختی است. انجام مطالعه ای که محقق علاقه عمیقی به موضوع مورد نظر ندارد، کار درستی نیست و بدترین حالت منجر به شکست در تکمیل مطالعه می شود. اگر محقق به انجام تحقیق علاقمند نباشد، پس انجام آن عموما محسوس و عملی نیست.
تخصص محقق
بطور ایده آل محقق بایستی دانش و تجربه قبلی در حوزه سئوال مورد مطالعه داشته باشد. این بدین معنی نیست که مطالعه کلا امکانپذیر نیست اگر که حوزه جدیدی از مطالعه برای محقق باشد. مطمئنا محققان با تجربه سعی می کنند به شاخه های جدید مطالعه سری بزنند. هرچند وقتی محققان کمتر مجرب درگیر مطالعه می شوند، پلایت و بک (2016) اخطار می دهند که ممکن است در تدوین و توسعه و اجرای مطالعه موضوعی که برای آنها کاملا جدید و یا ناآشنا است، با مشکلاتی مواجه شوند.