انواع خدمات ترجمه

دنیای ترجمه وسیع و در حال رشد است. تکنیک های ترجمه مختلف، نظریه ها و مدل های ترجمه فراوان، انواع مختلف ترجمه تخصصی و خدمات ترجمه با اسامی و دسته بندی های مختلف عرضه می شود. دیگر نمی توان ترجمه را به دسته های کلی ترجمه انسانی و ترجمه ماشینی تقسیم کرد. در این مقاله به معرفی انواع مختلف خدمات ترجمه می پردازیم و اصطلاحات خاص مورد استفاده برای نوع ترجمه یا نوع تخصص مترجمین را بحث می کنیم. تعدادی از انواع رایج خدمات ترجمه که در مرکز خدمات ترجمه تز عرضه می شود، عبارتند از:

ترجمه عمومی

ترجمه عمومی (General Translation) ساده ترین و پر استفاده ترین نوع ترجمه هاست. ترجمه عمومی همان زبان محاوره است، اصطلاحات خیلی تکنیکی و ماهیت سنگین ندارد. تون و اکسنت خاصی نیاز نیست. ترجمه عمومی به مترجمان محل مانور زیادی می دهد زیرا محتوای اصلی از اصطلاحات و واژگان معمول و مکالمه روزمره استفاده کرده است. نیازی به دانستن و درک واژگان خاص نیست. بیشتر مترجمان می توانند خدمات ترجمه عمومی را با سهولت انجام دهند.

ترجمه قانونی

خدمات ترجمه قانونی (Legal Translation) اغلب با قانون در ارتباط بوده و برای راه اندازی حرفه ای در خارج از کشور، فرآیندهای قانونی و رخدادهای بین المللی لازم می شود. ترجمه حرفه ای قانونی معمولا شامل اسناد موسسات، انجمن ها، مجوزها، قراردادها و احکام قانونی و غیره است.
ترجمه قانونی اغلب برای اسناد و متون قانونی نیاز است، زیرا تفاوت های فرهنگی و منطقه ای روی ترجمه اسناد قانونی موثر است. ترجمه هر دو زبان معمولا برای درک بهتر موضوع لازم می شود. بعضی از موسسات از مترجم استفاده نمی کنند، بلکه از فارغ التحصیلان حقوق برای برگردان اسناد و مدارک خود استفاده می کنند، زیرا موضوع را بهتر در می کنند و جملات مورد استفاده در اسناد و مدارک قانونی دارای ترمینولوژی حساس و حیاتی است و کوچکترین تفاوت می تواند مشکل ساز شود.
ترجمه اسناد قانونی تا حدودی تکنیکی است زیرا با زبان محاوره ای هر دو طرف فرق دارد و از زبان خاصی در اسناد قانونی استفاده می شود. متون قانونی با در نظر گرفتن ساختارهای حقوقی و اصطلاحات متناظر در کشور مقصد و مبدا ترجمه می شوند.
ترجمه قانونی دامنه وسیعی از اسناد و متون را پوشش می دهد. این اسناد و متون شامل درخواست ها و احضاریه ها، متن های اداری از قبیل مجوز ثبت، اساسنامه شرکت ها، پیش نویس قرارداد و طرح، اسناد فنی از قبیل نظریه مشاور و متون لایحه قانونی، انواع متون و گزارشات و مینوت های دیگر است.

ترجمه حقوقی

ترجمه حقوقی (Judicial translations) در بعضی از کشورها و نهادها با ترجمه قانونی و ترجمه رسمی تمایز داده می شود. ترجمه حقوقی به ترجمه هایی اطلاق می شود که در محیط دادگاه صورت می گیرد. مترجم حقوقی دارای تخصص و تجربه ترجمه اسنادی از قبیل لایحه حقوقی، گزارش دادرسی، قضاوت و حکم دادگاه، نظریه مشاور، یادداشت دادستان، گزارش بازرسی و جلسات بازجویی و غیره است.

ترجمه قضایی

گروهی ترجمه حقوقی و قانونی را ترکیب کرده و تحت عنوان ترجمه قضایی (Juridical translation) نام می برند. ترجمه قضایی شامل ترجمه اسنادی است که تعهد حقوقی به همراه دارد. برای مثال، ترجمه اسنادی از قبیل متن قانون، مقررات و احکام شرعی، شرایط عمومی خرید و فروش، قراردادهای دارای تعهد حقوقی از قبیل قرارداد کارگری، قرارداد صدور مجوز و قراردادهای بازرگانی، توافقنامه شراکت، پیمان و معاهده و پروتکل بین المللی، مقررات داخلی، سیاست های بیمه و غیره است. مترجم قضایی بایستی علاوه بر تخصص ترجمه، زمینه حقوقی و قانونی داشته باشد.

ترجمه بازرگانی

ترجمه بازرگانی (Commercial Translation) شامل ترجمه متون بازرگانی است و انواع اسناد مناقصه، دستنامه ها، اسناد تجاری، حساب ها، همکاری ها و شراکت ها، گزارشات مکتوب و حتی ژورنال های حوزه بازرگانی را شامل می شود. این شاخه تخصصی ترجمه شامل مترجم هایی است که ترمینولوژی بازار و تجارت را خوب می شناسند.
همانند ترجمه قانونی و ترجمه حقوقی، ترجمه بازرگانی و ترجمه تجاری گاهی با هم و گاهی جداگانه در نظر گرفته می شوند. مترجم های این حوزه به تخصص و مهارت خاص در حوزه اسناد تجاری، گزارشات مناقصه، گزارش های حسابداری و عدد و رقم و مانند اینها نیاز دارد. بین ترجمه بازرگانی و ترجمه قانونی هم پوشی وجود دارد؛ از آنجایی که شرکت ها همراه اسناد تجاری خود، اسناد حقوقی و قانونی نیز دارند.

ترجمه اداری

ترجمه اداری (Administrative Translation) شامل ترجمه مستندات و مدارک سازمان ها و مدیریت های اداری و اجرایی است. این نوع ترجمه نه در کتاب های مرجع مدیریت و کتاب های سازمانی مورد استفاده روزمره بلکه در مسائل روزمره دولتی و متون اداری مشابه استفاده می شود.
مدیریت معانی و اشکال مختلفی بخود می گیرد، اما در زمینه ترجمه، ترجمه اداری به معنی ترجمه متون مدیریتی است که در شرکت ها و صنف های مختلف تجاری و سازمانی استفاده می شود. این نوع ترجمه با ترجمه بازرگانی و تجاری همپوشی دارد و بسیاری از ترجمه های تجاری به عنوان ترجمه اداری و سازمانی در نظر گرفته می شوند.

ترجمه ادبی

همانطور که از نامش پیداست، ترجمه ادبی (Literary Translation) به ترجمه متون ادبی از قبیل ترجمه شعر، نمایشنامه، داستان های کوتاه، رمان اطلاق می شود. همانطور که ترجمه عمومی ساده ترین ترجمه ها و ترجمه حقوقی یکی از مشکل ترین انواع ترجمه در نظر گرفته می شود، ترجمه ادبی نیز از انواع ترجمه تخصصی و مشکل است. زیرا ترجمه ادبی فراتر از ترجمه ساده کلمه به کلمه یا جمله به جمله است و بایستی قصد نویسنده از بکار گیری هر یک از کلمات متن را شناخته و مطابق آن ترجمه کرد.
ترجمه شعر، نثر، نظم، کتاب های ادبی و سایر عناصر ادبی در این دسته قرار می گیرد. ترجمه کتابی و لغت به لغت در اینجا کاربردی ندارد. کسی که ترجمه ادبی انجام می دهد خود بایستی قریحه و ذوق ادبی داشته باشد، عبارات، کنایه ها و عناصر تشکیل دهنده جمله ادبی را خوب بشناسد. حتی دانستن فرهنگ، احساسات و نوع مذهب کشور منبع برای برگردان به زبان مقصد لازم است.
کسی که ترجمه ادبی انجام می دهد بایستی در ترجمه شوخی و جوک، عواطف، احساسات، عناصر مسکوت و مخفی متن تبحر داشته باشد. حتی عده ای وجود دارند که مدعی هستند که متون ادبی اصلا قابل ترجمه نیستند.

ترجمه فنی

خدمات ترجمه فنی (Technical translations) توسط مترجم هایی ارائه می شود که دارای دانش و تجربه فنی هستند، بخصوص دانش صنایع علمی، فنی، مهندسی. معمولا تجربه داشتن در این صنعت مهم است زیرا دستنامه ها، دفترچه ها، کاتالوگ و راهنمای ماشین آلات و دستگاه های فنی در این حوزه ترجمه می شوند.
ترجمه فنی بیشتر برگردان متن دستنامه ها، کتابچه های راهنما، دستورالعمل اجرای ماشین آلات و تجهیزات و ابزارهای فنی را شامل می شود. ترجمه فنی در دو حالت وسیع (شامل ترجمه کلیه متون فنی از قبیل متون کامپیوتر و متون مالی و بازرگانی) و حالت خاص شامل ترجمه اسناد و متون مرتبط با ماشین آلات و رشته های فنی مهندسی تقسیم بندی می شود.

ترجمه علمی

ترجمه علمی (Scientific Translation) یک زیرشاخه از ترجمه فنی است و همانطور که از نام آن پیدا است، ترجمه علمی با اسناد و مدارک حوزه علوم از قبیل ترجمه مقاله، تز، پایان نامه، جزوه، کتابچه کنفرانس، نمایش و اسلاید، گزارش مطالعه و چکیده ها سروکار دارد.

ترجمه مالی

ترجمه مالی (Financial translation) به پوشش ترجمه اسناد و متون بانکی، حسابداری، دفتر حساب ها، بورس و سهام می پردازد. تمامی ترجمه های حوزه ترجمه مالی با مسائل پولی و بده بستان سروکار دارند. عده ای ترجمه مالی و ترجمه اقتصادی را یکسان می دانند و عده ای آن را جدا می دانند. ترجمه مالی را بیشتر با اسناد و مدارک بانکی، بورس، سهام، گزارش های مالی سالانه، بیانیه مالی، قراردادهای پولی، بسته های پولی و غیره مرتبط می دانند.

ترجمه رسمی

ترجمه رسمی (Certified Translation) به ترجمه ای اطلاق می شود که مترجم از امضای خود برای تایید اسناد رسمی ترجمه شده استفاده می کند. این اسناد معمولا مستلزم تاییدیه حقوقی بوده و رسما بایستی ترجمه سند تایید و برابر اصل شود. به همین خاطر به آن ترجمه رسمی گفته می شود. معمولا مترجم های رسمی در دادگاه یا دفاتر اسناد رسمی کار می کنند و دارای ظرفیت متخصص حقوقی هستند و به ترجمه اسناد قانونی، اسناد شخصی، سند ازدواج، طلاق، مرگ و وصیت و غیره می پردازند.

ترجمه کامپیوتر

ترجمه کامپیوتر (Computer translation) شامل ترجمه تمامی متون و اسناد مرتبط با کامپیوتر و فناوری کامپیوتر است. این شامل دفترچه قطعات سخت افزاری کامپیوتر، فایل های راهنمای برنامه ها، متون راهنمای سیستم عامل و غیره است. ترجمه کامپیوتر با ترجمه نرم افزار و ترجمه وب سایت گاهی مجزا در نظر گرفته می شوند.

ترجمه اقتصادی

ترجمه اقتصادی (Economic translation) نوع خاصی از ترجمه است که در آن واژه های اقتصادی متون مرتبط با دنیای اقتصاد همانند ترجمه مالی و تجاری ترجمه می شوند. این نوع ترجمه بیشتر در کتاب های مرجع استفاده می شود و ترجمه کتب و مجلات و ژورنال های اقتصاد را شامل می شود.

ترجمه پزشکی

ترجمه پزشکی (Medical translations) شامل ترجمه کتاب ها و مقالات و متون پزشکی و همچنین بروشور داروها و دستنامه تجهیزات پزشکی است. ترجمه پزشکی نیز همانند ترجمه حقوقی مستلزم دانش ترمینولوژی تخصصی پزشکی است. حتی کوچکترین اختلاف در برگردان کلمات می تواند نتایج وخیمی به دنبال داشته باشد. ترجمه متون سایر شاخه های پزشکی و پیراپزشکی از قبیل ترجمه دندانپزشکی، ترجمه دامپزشکی، ترجمه پرستاری و غیره در حوزه خدمات ترجمه پزشکی قرار می گیرد.

ترجمه تجاری

خدمات ترجمه تجاری (Business Translation) اغلب توسط شرکت هایی لازم می شود که با بازار بین الملل سروکار دارند. شرکت هایی که در بازار جهانی فعالیت دارند اغلب به مترجم برای ترجمه اسناد و مدارک خود و همچنین فهمیدن شرایط معامله و بندهای قرارداد طرف مقابل نیاز دارند. مترجم تجاری حرفه ای در شاخه ترجمه قانونی و ترجمه بازرگانی نیز باید تخصص داشته باشد.

ترجمه وبسایت

خدمات ترجمه وبسایت (Website Translation) شرکت را قادر می سازد که وسایت خود را با کاربران مختلفی که از کشورهای مختلف دارند، سازگار کنند. شرکت هایی که در بازار بین المللی فعالیت دارند، اغلب وبسایت خود را چند زبانه می کنند و برای تبدیل وب سایت خود به زبان مقصد به خدمات ترجمه وبسایت نیاز دارند.

ترجمه تز

اینها نمونه هایی از خدمات ترجمه و طبقه بندی خدمات ترجمه بود اما شامل همه نمی باشد و هنوز طبقه بندی های دیگری برای خدمات ترجمه متون وجود دارد. حتی عده ای از شرکت های ارائه کننده خدمات ترجمه خود را به شیوه های دیگر دسته بندی می کنند.
تز نیز دارای دسته بندی خاص خود است و ترجمه های انجام شده در تز براساس دو معیار زمان و کیفیت به سه بخش کلی تقسیم می شوند که از نظر زمان شامل ترجمه فوری، ترجمه نیمه فوری و ترجمه عادی است؛ و از نظر کیفیت به سه دسته ترجمه عادی (پلن برنز)، ترجمه تخصصی (پلن نقره) و ترجمه ویژه (پلن الماس) تقسیم می شود.